Alkatra bawk
Rev. Dr. ZairemaDumka bial atanga kan unau kan rama inhlawhfate nen inzawm hlea kan hriat alkatra hi, kan hre hle. A tlawm hle a, Bible-a chuang meuhah chuan kan iai deuh a ni thei a. Bible-a thu chuang chu eng emaw deuh tak hriat har fu ni se kan lawm deuh emaw tih tur a ni. Vaitawng a nih avanga iai kan nih chuan vaitawng kan hman tam em em, tangka, sipai, hawrawp etc. Maicham tih te, rangkachak tihte pawh hi Tuikuk tawng niin an sawi. Bible letling hmasatute khan tawng an phuah thiam hle, mai hun tih chu (maichama hun) chawhtawlh tih ngawt ai chuan a thlarau deuh ruihin kan hria ni maw.
Lungalhthei hi an er ta a, a fu chu coke an vuah a, a khu a awm tawh lo a, chaw chhum nan an hmang. A hu chhuak gas kha coal-gas an vuah a, tunlaia kan gas bura mi ang tho hi a ni. Gas ni lo zawng kha coal-tar an vuah a. Coal-tar atang hian thil tam tak an thlawr chhuak a, a mawng khal chu aphalt te an vuah a, alkatra kan tih hi a ni. Khawnvartui laih chhuah oil chu an teng a, a chhuak hmasa deuh chu thlawhna tuiah an hmang a, a dawt chu petrol a ni a, adawt leh chu khawnvartui kan tih ang hi a ni a, diesel oil-te a lo chhuak zel a. Sathau khawnvar a hman chite an thli chhuak a, a tawpa thil danga hman tur a awm tawh loh hnuah bitumen te an ti a, keini tawngin alkatra a ni a. Far chi tamna ramah chuan a hnai an la khawm a. A khal tawh hnu hi chuan a raw ram a, thil char nan a tha lem lo, beraw angin a ro chuan a ban lo. Chem fawng char nan beraw kan hmang thin a, chem zang kan rawh sa a, beraw kha a zu kang a, chumi ban chuan a char thin a ni. Far hnai pawh an thlawr a, turpintel kan tih hi an la chhuak a, a bang la awm, a mawngkhak chu pitch an vuah a, keinin alkatra kan tih bawk hi a ni.
Sap ramah khuan far a tam a, turpintel pawh an tichhuak tam a, a alkatra chu lawng an siamin a thingphel char nan leh vawng him turin an hnawih a, caulking an vuah a. India ramah pawh lawngleng an siamin thingphel an remkhawm a, a inkar tiphui turin alkatra uar takin an hnawih a, a thing tlo nan an tat kual vek bawk. Laui tih leh lamkhuang tih ang tham hi a ni. Alkatra hi a chemical composition chu Carbon leh Hydrogen a ni ber a, an siam chhuahna hmanrua atang thil eng emaw a tel a, a hmanna tura zirin tui har deuh turte, tui awl deuh turte an siam chhuak. Wood oil tih thin thingphela hnawih ang chi pawh alkatra chi bawk a ni. Engtiziaa lawng-hnai tia letling nge an nih? A titute zawhna chang kan lo hre lo a, tunlai upaho hian hria an awm bawk si lo. Rinthuin hetiang hi a ni thei ang em? - Lawng an hmuh apiangah eng hnai emaw chu an hnawih a, an hnawih hi an hre si lo a, "lawnghnai" an ti mai ni thei awm tak a ni. Lawng thing nen hian inzawmna a awm lo. Lawng-thing hnai pawh hi an thlawr a, damdawi lamah an hmang, a thlawrna mawng khak chu alkatra ang pawh a ni mahna, far hnai atanga tuipintel lo chhuak hi rawng siamna lamah an hmang tam a, damdawiah chuan a ve lek chuan an hmang. Hla phuahtu pakhat chuan: Lunglen reh hlo dactor babu ka dil a,Taepintel min pe a dam thei lo a ti a. Vawk hrik erawh chuan a haw hle, hnawih veleh an thi nghal tawp tawp mai. Kan hriat chinah chuan lawng-thing kan tih hi India ram khawchhak lama awm a ni, Bible ramah a awm ve lo. Bible lehlinah hian a chhiartuten hre ngei se tih hi ngaihpawimawh taka neih a ni ta a, kan hriat zawng tak tawng kam hman tum hram thin a ni a.
Kan thu hman hi angial angana lak dawn chuan kawh dik lo a awm thei. Faroa chuan Israel-te chu "leirawhchan" a siam tir a, buhpawl nen an rap kawi a ni. Lei rawh chan turah thlai zung tlem pawh awm se an duh lo a, a tawih chhiat an nghak a, lei thar hmang mai lovin kum khat tal chu fur an tuartir thin. Thil zung thi lo a awm chuan an han rawh a, a kang a, a leirawhchan kha a him tawk ta thin lo a ni. Israel-ten buhpawl an telh tama an rawh nat poh leh a him lo a tam zual dawn a ni. Rawh lohin an pho char a, chu chu ruah khawih loah an rem thin. India ramah pawh an ching hle. Varanasi leh Budha chet velna ramah chutiang rawh chan loh in chhunga an rem chu hmuh tur a tam mai. Bible-in 'rawh chan' a ti miau a, an rawh ngei ang tih tur a ni lo.
[April 27, 2004]
No comments:
Post a Comment